در سال‌های اخیر استفاده از سیستم‌های هوشمند و درب اتوماتیک در ورودی و خروجی ساختمان‌ها بسیار رایج شده است. استفاده از این سیستم‌های هوشمند نه‌تنها ظاهر لوکسی به نمای ساختمان می‌بخشد بلکه تامین‌کننده مهم‌ترین دغدغه این روزهای افراد یعنی امنیت است. به‌علاوه به‌کارگیری سیستم‌های هوشمند به‌عنوان روشی برای ورود و خروج به ساختمان، اعضای آن را از صرف هزینه اضافه برای ریموت یا به خاطر سپردن رمزها بی‌نیاز می‌کند. در متنی که می‌خوانید تلاش شده است تا علاوه بر بررسی انواع سیستم‌های هوشمند تردد، ویژگی‌ها و مزایای این سامانه‌ها نیز موردبررسی قرار گیرد.
تمامی سیستم‌های هوشمند کنترل تردد باید به یک منبع کنترل‌کننده متصل شوند. در این منبع فهرستی از افراد مجاز برای دسترسی به آن قسمت خاص وجود دارد. بسته به اینکه چه نوع سیستم هوشمندی در ورودی‌ها و خروجی‌های درب اتوماتیک به کار گرفته شود، نوع دسترسی افراد به سامانه‌های هوشمند کنترل تردد متفاوت است. به‌عنوان‌مثال در سامانه‌های بیومتریک نیاز به تعریف اثرانگشت یا چهره افراد به منبع وجود دارد.
درحالی‌که در سامانه‌های تگ خوان تنها باید کدهای مخصوص را برای منبع تعریف نمود. این کدها می‌تواند توسط یک شخص برای منبع تعریف شده یا اینکه هر فرد به‌طور جداگانه بتواند به منبع دسترسی داشته باشد. به‌عنوان‌مثال وقتی شما از یک سیستم رمز و کارت در ورودی ساختمان خود بهره می‌گیرید لازم است که هر فرد به‌طور جداگانه قادر به تعریف رمز خود برای منبع باشد تا بتواند از حریم خصوصی خود حفاظت کند. درحالی‌که در مورد سیستم‌های بیومتریک به دلیل ضریب امنیتی بالا این نیاز تنها با دسترسی یک فرد به منبع رفع خواهد شد.
درنهایت سیستم‌های هوشمند باید به طریقی به قفل‌ها یا راه‌بندها متصل شوند به‌طوری‌که بتوانند بدون نیاز به نیروی انسانی راه را برای افراد مجاز باز کرده و به آن‌ها اجازه ورود دهند. بسته به اینکه منبع اطلاعاتی افراد مجاز درون سیستم هوشمند یا خارج از آن قرار گیرد این سیستم‌ها به دو دسته Networkable و Stand Alone تقسیم می‌شوند.
افراد در مواجهه با یک سیستم هوشمند کنترل تردد به سه دسته تقسیم می‌شوند: مدیر، مستر و افراد عادی.
افراد عادی می‌توانند ساکنین ساختمان یا افرادی باشند که بیشترین رفت‌وآمد را به ساختمان دارند. در این صورت یک سری رفت‌وآمدهای مجاز برای آن‌ها تعریف شده و با استفاده از سامانه‌های هوشمندی که در این متن ذکر شده، تنها می‌توانند به قسمت‌های مجاز مثلا فقط به درب اتوماتیک پارکینگ یا درب اتوماتیک واحد مسکونی خود دسترسی داشته باشند.
شخص یا اشخاصی که به‌عنوان مدیر تعریف می‌شوند، علاوه بر اینکه می‌توانند به آخرین وضعیت درب‌ها، آخرین فردی که از درب استفاده کرده و ساعت‌های رفت‌وآمد دسترسی داشته باشند، قادر به افزودن یا کم کردن کاربران به سیستم هوشمند تردد بوده و می‌توانند بسته به نوع سیستم هوشمند مورداستفاده برای افراد، شماره تلفن، رمز، اثرانگشت، ریموت یا تگ تعریف کنند. همچنین امکان تعریف درب‌ها، فعال یا غیرفعال سازی موقت یک کاربر، ارسال هشدار باز ماندن درب، تنظیم سطح دسترسی افراد، تعریف دستگاه‌های تشخیص هویت و امکان آزاد کردن دسترسی برای همه افراد ازجمله اختیارات یک مدیر است. درنهایت فرد یا افرادی که دارای سمت مستر در این زنجیره هستند، علاوه بر در اختیار داشتن امکانات مدیریتی می‌توانند به تمامی امکانات جانبی دستگاه و تنظیمات اصلی آن دسترسی داشته باشند.
با پیشرفت فناوری و رواج استفاده از سامانه‌های هوشمند به‌عنوان راهکاری برای ورود و خروج ایمن به مجتمع‌های مسکونی، سامانه‌های متنوعی توسط شرکت‌ها یا افراد مختلف به‌منظور پاسخگویی به این نیاز طراحی و ساخته شد. در ابتدا افراد برای دستیابی به این هدف به سراغ سیستم‌های نیازمند کارت و رمز رفتند اما با توسعه استفاده از این روش حتی در کوچک‌ترین جنبه‌های زندگی و سختی به خاطر سپردن رمزها کم‌کم روش‌های هوشمند بدون نیاز به رمز و نیروی انسانی جایگزین کارت و رمز شدند. درب اتوماتیک، اپلیکیشن قابل‌نصب بر روی موبایل، سیستم پلاک خوان و سامانه‌های ورود بیومتریک ازجمله مواردی است که می‌تواند به‌عنوان شیوه‌ای برای ورود به یک ساختمان یا خروج از آن بدون نیاز به رمز مورداستفاده قرار گیرد. در ادامه به معرفی این سیستم‌ها و بررسی ویژگی‌ها آن‌ها می‌پردازیم.
از دیرباز تا به امروز انسان‌ها به‌منظور حفظ حریم منازل خود و ورود به آن‌ها از انواع درب‌ها بهره گرفته‌اند. ازاین‌رو طبیعی است که اولین تلاش‌ها برای هوشمند سازی ورود و خروج نیز از همین‌جا آغاز شود. درب‌های اتوماتیک برای باز و بسته شدن از سنسورهای حساس به حرکت یا نور و یا کنترل از راه دور بهره می‌گیرند. البته درب‌های اتوماتیکی که در وردی منازل مسکونی نصب می‌شوند، بیشتر از نوع کنترل از راه دور بوده و برای باز شدن نیاز به ریموت کنترل دارند. این درب‌ها از حسگرهای حرکتی یا چشمی برای تشخیص زمان بسته شدن بهره می‌گیرند.
نصب این درها در ورودی ساختمان‌ها سبب شد که افراد به‌راحتی و بدون نیاز به لمس درب بتوانند از طریق آن رفت‌وآمد کنند. این درب‌ها علاوه بر تامین امنیت و آسایش کاربران می‌توانند به‌عنوان عایق سرما و گرما مورداستفاده قرار گرفته و تا حد زیادی باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی شوند. درب‌های اتوماتیک انواع مختلفی مانند درب پارکینگ، درب کرکره‌ای، درب سکشنال، درب کشویی و درب ریلی دارند که می‌توانند در راستای افقی یا عمودی حرکت کنند. همچنین تقسیم‌بندی دیگری بر اساس نحوه کارکرد درب‌های اتوماتیک وجود دارد که آن‌ها را به سه دسته الکترومکانیک، هیدرولیکی و پنوماتیکی تقسیم می‌کند. در درب‌های اتوماتیک الکترومکانیک چرخ‌دنده و گیربکس، در درب‌های هیدرولیکی فشار روغن یا مایعات دیگر و در درب‌های پنوماتیکی فشار گاز یا باد عامل حرکت است.
در دنیای امروز هر فرد حداقل یک گوشی هوشمند را با خود حمل می‌کند. جالب است بدانید که تلفن همراه هوشمند شما می‌تواند به‌عنوان یک ریموت کنترل برای باز و بسته کردن درب‌ها مورداستفاده قرار گیرد. برای این کار تنها نیاز به نصب یک اپلیکیشن متصل به دستگاه کنترل تردد ساختمان خود دارید. این نرم‌افزار علاوه بر اینکه شما را از حمل یک ریموت کنترل بی‌نیاز می‌کند، می‌تواند آخرین دسترسی به درب‌ها، باز یا بسته بودن آن‌ها و زمان عبور و مرور را به شما نمایش داده و همچنین امکان افزودن یا حذف کردن یک کاربر توسط مدیر سیستم نیز در این نرم‌افزار وجود دارد. البته اشکال عمده این نرم‌افزار علی‌رغم نیاز به رمز ورود هنگام استفاده از آن، امکان هک شدن آن است. همچنین اگر تلفن همراه خود را گم کردید باید بلافاصله با مدیر سیستم تماس گرفته و از او بخواهید که نام شما را از لیست افراد مجاز حذف کند.
اگر ساکن یک مجتمع مسکونی با تعداد زیادی واحد آپارتمان در آن هستید بی‌شک برایتان مهم است که ورود و خروج خودروها به پارکینگ به‌طور دقیق موردبررسی قرار گرفته و خودروهای غریبه بدون هماهنگی اجازه ورود به ساختمان شما را پیدا نکنند. در گذشته‌ای نه‌چندان دور و در ساختمان‌های قدیمی برای حل این مشکل یک شخص به‌عنوان نگهبان در ورودی پارکینگ درون یک اتاقک نشسته و وظیفه باز کردن راه‌بند برای افراد ساکن در ساختمان یا خودروهای هماهنگ شده داشت. بعدتر ساختمان‌سازان برای کاهش خطای انسانی تصمیم گرفتند که یک ریموت کنترل در اختیار ساکنین ساختمان قرار دهند که بتوانند از آن به‌عنوان کلید ورود خود به پارکینگ استفاده کنند.
استفاده از این ریموت‌ها نه‌تنها نیاز به نیروی انسانی را از بین برد بلکه سبب شد که رفت‌وآمد ساکنین در هر ساعتی از شبانه‌روز با سرعت بیشتری انجام گیرد. بااین‌حال وقتی که تعداد واحدهای آپارتمانی در یک مجتمع مسکونی بالا می‌رود، استفاده از ریموت مقرون‌به‌صرفه نیست. به‌علاوه نگهداری ریموت کنترل برای بعضی از افراد سخت بوده و مجبورند با مشکل گم شدن دائمی آن دست‌وپنجه نرم کنند. ازاین‌رو پیشنهاد می‌شود که در ورودی پارکینگ ساختمان خود از سامانه‌های تگ خوان یا پلاک خوان استفاده کنید که علاوه بر کنترل هوشمند ورود و خروج می‌تواند تاریخ و ساعت آن را نیز ثبت کند.
در سیستم تگ خوان به هر خودرو یک کد مخصوص داده شده و دستگاهی برای خواندن این کدها در نظر گرفته می‌شود. این دستگاه که قادر است کدها را از فاصله حداقل سه متری بخواند، به یک راه‌بند دیجیتالی متصل بوده و در صورت مشاهده کدهای مجاز اجازه ورود به پارکینگ را صادر می‌کند.
در مدل پیشرفته‌تر و دقیق‌تر پلاک خودرو جایگزین تگ‌های مخصوص شده و عمل خواندن پلاک به‌وسیله یک دوربین متصل به یک نرم‌افزار کامپیوتری انجام می‌گیرد. نصب این سیستم به دلیل استفاده از تجهیزات پیشرفته‌تر، هزینه‌های بیشتری به دنبال خواهد داشت.
از این سیستم‌ها برای کنترل ورود و خروج در ساختمان‌هایی با ضریب امنیتی بالا استفاده می‌شود. اما ساده‌ترین آن‌ها یعنی سیستم مبتنی بر تشخیص اثرانگشت می‌تواند در ساختمان‌های مسکونی مورداستفاده قرار گیرد. ازآنجاکه افراد دارای اثرانگشت منحصربه‌فرد هستند استفاده از این سیستم‌ها سطح ایمنی در کنترل ورود و خروج و تشخیص هویت را تا حد زیادی بالا می‌برد. نصب دستگاه‌هایی با توانایی خواندن اثرانگشت در ورودی واحدهای آپارتمانی یا آسانسورها می‌تواند یک روش مطمئن برای حفظ امنیت ورود و خروج باشد.
در سال‌های اخیر امکانات مختلفی به سیستم‌های هوشمند کنترل تردد افزوده شده که هر کدام به‌طور جداگانه می‌توانند مشوق شما برای نصب این سامانه‌ها در ورودی ساختمان‌هایتان باشند. ساده‌ترین دلیل برای نصب این سیستم‌های هوشمند در ورودی ساختمان‌ها می‌تواند عدم نیاز به استفاده از رمز و کارت باشد. با این کار شما نیازی به حفظ کردن رمز یا حمل یک ریموت کنترل نخواهید داشت.
مهم‌ترین دلیل استفاده از این سامانه‌های هوشمند افزایش ضریب ایمنی کنترل ورود و خروج است. این سیستم‌ها نه‌تنها دسترسی افراد غیرمجاز به ساختمان را محدود می‌کنند بلکه می‌توانند هنگام وجود مشکل یا خطا در ساختمان به صاحب‌خانه یا نگهبان مجتمع هشدار داده و او را از خطر آگاه کنند. همچنین امکان ثبت تمامی ترددها با تاریخ و ساعت در این سیستم‌ها فراهم شده که هنگام بروز خطر می‌توانند به‌عنوان یک مدرک اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار دهند. به‌علاوه هنگامی‌که شما یک خانه جدید می‌خرید یا به یک منزل تازه نقل‌مکان می‌کنید دیگر نگرانی بابت تعویض قفل و کلید نخواهید داشت. چراکه به‌سادگی با حذف کاربران قبلی و اضافه کردن شما به‌عنوان کاربر جدید، امکان هرگونه سوءاستفاده از بین خواهد رفت.
به‌علاوه سامانه‌های هوشمند امکان کنترل و مدیریت چندین درب به‌طور هم‌زمان را برای شما فراهم می‌کنند درحالی‌که نیازی به دخالت نیروی انسانی ندارند. درواقع نصب یک سیستم هوشمند کنترل تردد نه‌تنها هزینه تمام‌شده را کاهش می‌دهد بلکه امکان بروز خطا را به صفر می‌رساند. از سوی دیگر استفاده از سامانه‌های کنترل تردد هوشمند سرعت عملکرد بالایی داشته و برای استفاده از آن‌ها نیاز به پیاده شدن از خودرو یا سروکله زدن با افراد نیست.
می‌توان گفت که سامانه‌های هوشمندی که نحوه عملکرد آن‌ها مبتنی بر دستگاه بوده و دخالت افراد در کمترین سطح قرار دارد، بهترین سیستم‌ها از میان سامانه‌های هوشمند کنترل تردد موجود در بازار هستند. منظور این است که بدون شک استفاده از سیستم‌هایی همچون کنترل تردد بیومتریک یا سیستم پلاک خوان بیشتر از سیستم‌های کارت و رمز یا کنترل از راه دور توصیه می‌شود. زیرا سیستم کنترل از راه دور سرعت پایینی دارد.
از سوی دیگر هنگامی‌که بحث حافظه در میان است، یک ماشین عملکرد بسیار بهتری از انسان خواهد داشت. ازاین‌رو اعتماد به حافظه و عملکرد ماشینی راه بهتری نسبت به به خاطر سپردن رمز یا استفاده از کارت و ریموت کنترل است. هرچند که بعضی افراد ممکن است همچنان طرفدار روش‌های سنتی تعریف رمز و شخصی‌سازی آن برای حفظ حریم خصوصی خود باشند.